-
1 проинформировать
-
2 уважать
1. несов. кого-чтохөрмәт итеү, хөрмәтләү, ихтирам итеү, ихтирамлау, ололау2. несов. кого-чтосчитаться с кем-чем-л.һанлау, ихтирам итеү -
3 вершить
1. несов. что, чемхәл итеү, хәл ҡылыу, ослау, етәкселек итеү2. несов. что; высок.совершатьтамамлау, ослау, бөтөрөү3. несов. что; обл.ослау, сығарыу -
4 люди
1. мн. ед. м человеккешеләр, халыҡмолодые люди — йәштәр, егеттәр
старые люди — ҡарттар, ҡарт кешеләр
2. мн. ед. м; уст. человекприслугааҫрауҙар, ялсылар, хеҙмәтселәрна людях разг. — кеше алдында (ҡулында)
-
5 служилый
ист.хеҙмәтле, хеҙмәт итеүсеХIV-ХVII бб. Рәсәйҙә дәүләт хеҙмәте йәки хәрби хеҙмәт үтәүсе вазифалы кешеләр -
6 вера
1. жышаныс, ышаныу, инаныс2. ждин, иман3. ж уст., разг.довериеышанысслужить верой и правдой уст. — тоғро хеҙмәт итеү
-
7 золотой
1. прил.алтын...ы2. прил.алтынлы3. прил.алтын (төҫөндәге)4. прил.перен.алтын, бик яҡшы, затлы5. прил. перен.бәхетле, хозурлы6. прил. перен.в обращенииалтыным7. в знач. сущ. м золотойалтын аҡсазолотая осень — алтын көҙ (һары япраҡлы, ҡояшлы көҙ)
золотое дно — бик төшөмлө урын, Эндрәй ҡаҙнаһы
золотой век — алтын дәүер (фәндең, сәнғәттең сәскә атыу осоро)
золотой дождь — ҙур табыш, төшөм
золотой фонд: — 1) алтын фонд (дәүләттең алтын һ.б. хазиналары)
2) бик ҡәҙерле (кешеләр төркөмө һ.б., мәҫ., әҙәбиәт, сәнғәт эшмәкәрҙәре); золотые руки — алтын ҡулдар (оҫталар)
золотых дел мастер — алтын оҫтаһы, зәргәр
-
8 мобилизовать
сов., несов. кого-что; прям., перен.мобилизациялау, йәлеп итеү, мобилизация яһау -
9 свой
1. мест.своя, своёпринадлежащий себеүҙ2. мест.своя, своёявляющийся личной собственностьюүҙ, шәхси3. мест.своя, своёсвоеобразныйүҙ, үҙеңдең, үҙенә генә хас4. мест. в знач. сущ. своёүҙемдеке (үҙеңдеке, үҙенеке)5. мест.своя, своёродственный, близкийят (сит) түгел, үҙсам не свой; сама не своя — күңелгә толҡа тапмау, болоҡһоу, тынысһыҙ булыу
идти своей дорогой — үҙ белдегенсә эш итеү, үҙ юлың менән китеү
на своих (на) двоих — үҙ аяҡтарың менән, йәйәүләп (йөрөү)
сказать своё слово — берәй эштә үҙеңде күрһәтеү, үҙ һүҙеңде әйтеү
своя рука владыка — үҙе баш, үҙе түш
-
10 администрация
1. жадминистрация1. ойошманың, предприятиеның етәксе органы 2. ойошмала, предприятиела идара итеү эшен алып барыусы вазифалы кешеләрадминистрация завода; заводская администрация — завод администрацияһы
2. жхакимиәт -
11 вербовать
несов. кого-чтовербовкалау, вербовать итеү, эшкә яллау -
12 вид
I1. мвнешностькүренеш, тышҡы күренеш2. мвнешний облик как состояниеҡиәфәт, сырай, төҫ3. мместность, видимая взором; зрелищекүренеш4. мизображение местности, пейзажһүрәт, тәбиғәт күренеше, пейзаж5. м с предлогами `в`, `из`, `на`, `при` образует наречные сочетанияв виду; на виду — күҙ уңында, күҙ алдында
из вида (из виду) — күҙ уңынан, күҙҙән
6. м мн. видыпредположения, намерениятеләк, ниәт, уй, иҫәпвиды на будущее — киләсәккә уй, хыял
вид на жительство уст. — паспорт
в виде чего — хәлдә, күренештә, рәүештә
на вид; по виду; с виду — ҡарар күҙгә, тышҡы күренеше менән
под видом кого — тигән булып, тигән һылтау менән, -ға/-гә һалынып
видать виды см. видать II; делать вид — һалышыу (һалыныу)
иметь виды на кого-что — иҫәп тотоу, ниәт тотоу
не подать (не показать) виду — сер бирмәү, белгертмәү
быть на виду — күҙ алдында булыу, иғтибар үҙәгендә булыу
иметь в виду: — 1) күҙ уңында тотоу
2) иҫәпкә алыу, иғтибар итеү; 3) теләктә булыу, уйҙа булыу; иметься в виду — күҙ алдында тотолоу
ни под каким видом — һис нисек, һис бер хәлдә лә, ни генә булғанда ла
ставить на вид кому — иҫкәртеү, шелтә биреү
упустить (выпустить) из виду — онотоу, күҙ уңынан ысҡындырыу
II1. мтөр, тармаҡ2. м лингв.төр -
13 владеть
1. несов.кем-чем; прям., перен.эйә булыу, эйә булып тороу, хужа булыу, хужа булып тороу2. несов.кем-чемуправлятьбиләү, биләп тороу, ҡулында тотоу3. несов. перен.буйһондороп тотоу, ҡулында тотоу4. несов. перен.охватывать – о мыслях, чувствахбиләп (солғап) алыу5. несов. чемуметь обращатьсяэш итеү, эш итә белеү6. несов.уметь пользоваться, быть мастеромбелеү, файҙалана белеү, оҫта булыу7. несов. чемйөрөтә алыу, эшләтә алыу, хәрәкәт иттерә алыувладеть пером — оҫта яҙа белеү, ҡәләм тибрәтә алыу
владеть собой — үҙеңде тота белеү, һалҡын ҡанлы булыу
-
14 гуманизм
1. мгуманизмЯңырыу осоронда кешеләрҙе, уларҙың фекерен феодализм һәм католицизм бығауынан азат итеүгә йүнәлдерелгән прогрессив хәрәкәт2. млюбовь к людямгуманизм, кешелеклек -
15 лобный
прил.маңлай...ылобное место ист. — ҡалҡыу урын (батша бойороҡтарын иғлан итеү, кешеләрҙе язалау урыны)
-
16 поднять
1. сов. кого-чтокүтәреү, күтәреп алыу2. сов. кого-чтосделать более высокимкүтәрә (ҡалҡыта, бейегәйтә) биреү (төшөү)3. сов. кого-чтоперен.возвыситькүтәреү, үҫтереү4. сов. кого-чтоповыситькүтәреү, арттырыу5. сов. кого-чтоперен.күтәреү, яҡшыртыу, һәйбәтләндереүкәйефте һ.б.6. сов. кого-чтовспахатькүтәреү, һөрөүподнять голову — башты юғары тотоу, кәйефләнеү
поднять голос — ҡаты әйтеү, ҡырҡа киҫеп әйтеү
поднять меч (оружие) — ҡорал күтәреү, ҡорал менән ҡаршы сығыу
поднять на воздух — һауаға осороу, шартлатыу
7. сов. кого-чтоперен., разг.разобрать в поискахҡарап сығыу8. сов. кого-чтопереместить наверхмендереү, күтәреү9. сов. кого-чтосместить вверхкүтәреү10. сов. кого-чтовернуть в прежнее положениеторғоҙоу, аяҡҡа баҫтырыу11. сов. кого-чтовылечитьһауыҡтырыу, аяҡҡа баҫтырыу12. сов. кого-чтоналадитьаяҡҡа баҫтырыу, күтәреү, яҡшыртыу13. сов. кого-чтопобудить к действиюҡуҙғатыу, күтәреү14. сов. кого-чтоначать действиекүтәреү, ҡуптарыу, ҡуҙғатыуподнять дело против кого-л. — кемгәлер ҡаршы эш ҡуҙғатыу
-
17 соприкасаться
1. несов. с кем-чем и без доп.(бер-береһенә) тейеү, ҡағылыу, ороноу2. несов. с кем-чем и без доп.сиктәш (йәнәш) булыу, тоташыу3. несов. с кем-чем и без доп. перен.уртаҡ (бәйләнешле) булыу, үҙ-ара бәйләнештә булыу, араһында уртаҡлыҡ бар (юҡ)4. несов. с кем-чем и без доп. перен.сталкиватьсяаралашыу, ҡатнашыу, эш итеү -
18 стыдиться
несов. кого-чего, с неопр. и без доп.оялыу, намыҫ итеү, хурланыу -
19 удалить
1. сов. чтоотдалитьйырағайтыу, йыраҡҡа ҡуйыу, алыҫлатыу, алыҫайтыу, алыҫҡа күсереү2. сов. чтосығарыу; сығарып ебәреү, ҡыуып сығарыу; сығарып ташлау (ҡуйыу)3. сов. чточтоалыу, һурыу, алдырыу, һурып алыу4. сов. чточтойыуып (юйып) юҡ итеү, бөтөрөү5. сов. чтоотстранить от чего-л.ситләтеү, алыу, ебәреү6. сов. чтоотдалить – о человекеситләтеү, алыҫлаштырыу -
20 ценить
1. несов.кого-чтоопределять ценухаҡ ҡуйыу (билдәләү, биреү), баһалау, баһа биреү2. несов.давать оценку кому-чему-л.баһалау, баһа биреү3. несов. чтодорожитьҡәҙерен белеү, баһалау, хөрмәт (ихтирам) итеү
- 1
- 2
См. также в других словарях:
йорт — 1. Тору өчен, төрле оешмалар, предприятиеләр өчен билгеләнгән корылма, бина; өй һәм аңа караган каралты 2. Бер хуҗалык булып яшәүче кешеләр, гаилә. Бер йортта яшәүче бер яки берничә гаилә кешеләре. Аерым гаилә хуҗалыгы җиде йорт бергә оешып 3.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге